Nola jakin Aurreko Lotailu Gurutzatuaren (ALG) lesioa duzun?

Aurreko lotailu gurutzatua (ALG) belaunaren egonkortasunerako egitura garrantzitsuenetako bat da. Artikulazioaren erdian dago, femurra tibiarekin konektatzen du, eta azken honen aurreranzko mugimendua eta biraketa kontrolatzen ditu. Bere funtzioa funtsezkoa da bat-bateko norabide aldaketak, jauziak edo bat-bateko geldialdiak dakartzaten jardueretarako; beraz, ez da harritzekoa futboleko, saskibaloiko edo eskiko lesio ohikoenetako bat izatea.

ALGaren lesioa distentsio arin batetik haustura oso edo abultsio bateraino joan daiteke. Fisioterapiak funtsezko zeregina du lesio horien prebentzioan, tratamenduan eta errekuperazioan, belaunaren funtzioa berreskuratzen eta berriz lesionatzeko arriskua murrizten laguntzen baitu.

Lesio-mekanismoak honako hauek izaten dira:

• Kolpe handia belauneko albo batean

• Gelditzea eta norabidea aldatzea (lurreratu edo biratu bitartean)

• Belaunaren gehiegizko estentsioa

• Femurra tibia finkoaren gainean biratzea + gehiegizko "valgo"a

ALGaren lesioen sintomak

ALGaren lesio batek sintoma desberdinak eman ditzake larritasunaren arabera, jarraian azalduko direnak ohikoenak izanik:

1. Belauneko mina: Mina akutua eta lokalizatua izaten da, belaunaren erdialdean bereziki. Jardueran jarraitzea zaildu dezake, baita gorputzaren pisua belaunaren gainean jartzea ere.

2. Hantura: Belauna lesioaren ondorengo lehen orduetan puzten da artikulazioaren barruan likidoa (hemartrosia) pilates delako.

3. Ezegonkortasuna: Ohikoa da belaunak amore ematen duela sentitzea, batez ere ibiltzean edo biratzen saiatzean. Hori ALGak egonkortasuna galtzen duelako gertatzen da.

4. Klaskada entzungarria: "pop" bat sentitu edo entzun dezakezu lesioaren unean.

5. Mugimenduaren murrizketa: Hanturak eta minak belauna erabat tolesteko edo luzatzeko gaitasuna mugatzen dute.

Profesional batek egindako ebaluazio klinikoa

Behin profesional batengana joanda, profesional horrek ebaluazio sakona egingo du ALGaren lesioa baieztatu edo baztertzeko. Urrats garrantzitsuenen artean honakoak daude:

1. Proba espezifikoak:

   • Aurreko kaxoiaren proba: pazientea ahoz gora etzaten da, belauna 90 gradu ingurura tolestuta. Fisioterapeutak bi eskuekin eusten dio epelari, eta poliki bultzatzen du aurrerantz. Tibia beste hankarekin alderatuta normalean baino gehiago mugitzen bada aurrerantz, LCAren haustura adieraz dezake.

   • Lachman proba: Belauna pixka bat tolestuta dagoela egiten da proba (20-30 gradu inguru). Fisioterapeutak femurra egonkortu egiten du esku batekin eta tibia aurrerantz trakzionatzen du bestearekin. Gehiegizko aurreruntzko desplazamenduak eta sentsazio bigunak edo toperik gabeak ALGaren lesioa iradokitzen dute.

   • Pivot shift proba: Proba honek belaunaren errotazio ezegonkortasuna ebaluatzen du. Hanka luzatuta egiten da, barne errotazio bat eta "valgo"a duen indar bat aplikatuz belauna tolesten den bitartean. Mugimendua egin bitartea tibia bat-batean atzeraka joaten bada, ALGaren lesioaren seinale garbia da.

2. Minaren jatorria bereiztea:

   Funtsezkoa da mina benetan ALGtik edo beste egitura batzuetatik datorren identifikatzea. Horretarako, profesionalak eragina izan dezaketen sistemak ebaluatuko ditu:

   • Nerbio sistema: Nerbioetako arazoak, hala nola harrapaketak edo narritadurak, belauneko mina isla dezakete.

   • Gihar-sistema: Kontrakturak, gako puntu miofasziala edo gihar desorekak (koadrizepsaren barruko aldean, iskiotibialetan edo popliteoan bezala) antzeko sintomak eragin ditzakete.

   • Artikulazio sistema: Belauneko artikulazioko alterazioak, hala nola higadura edo blokeoak, kontuan hartu behar dira.

Lesioaren testuingurua, nola gertatu zen, ezegonkortasuna, klaskak edo hantura bezalako sintomak eta pazientearen historia funtsezkoak izango dira diagnostiko zehatz bat egiteko.

Profesional bat bisitatu aurretik mina arintzeko aholkuak

Profesional batekin duzun hitzorduaren zain zauden bitartean, mina arindu eta hantura murrizteko neurri batzuk har ditzakezu:

1. Atseden hartu: Belaunean presioa eragiten duten jarduerak saihestu, bereziki pisua kargatzea, biraketak edo bat-bateko mugimenduak dakartzatenak.

2. Hotza jarri: 2-3 ordutik behin, belaun gainean ohial batekin bildutako izotz poltsa jarri 15-20 minutuz, horrela hantura eta mina murrizten dira

3. Hanka altxa: belauna bihotza baino posizio altuagoan mantendu likidoen drainatzea errazteko eta hantura gutxitzeko.

4. Konpresioa: Benda elastikoa edo belaunetakoa jarri artikulazioa egonkortzeko eta lesioa okertu dezaketen mugimenduak mugatzeko.

5. Beroa saihestu: beroak hantura areagotu dezake eta honek mina, hori dela eta nahiz eta tentagarria izan, beroa saihestea gomendatzen dugu.

Aipatutako neurriek ez dute ebaluazio profesionala ordezkatzen, baina sintomak maneiatzen lagun diezazukete, diagnostiko eta tratamendu egokiak jaso arte.

Aurreko kaxoiaren, Lachmanen eta pivot shift-en probak, fisioterapeutek aurreko lotailu gurutzatuko lesioak detektatzeko erabiltzen ditugun funtsezko tresnak dira eta oso erabilgarriak dira irudi bidezko azterketa egin aurretik diagnostiko klinikoa bideratzeko.
Belauneko lesio baten ondoren ezegonkortasuna, mina edo hantura baduzu, funtsezkoa da profesional batekin kontsultatzea ebaluazio egokia egiteko. Diagnostiko goiztiarrak aukera ematen du tratamendu eraginkorragoa hasteko eta epe luzera konplikazioak izateko arriskua murrizteko.